ROZE SCHERMEN IN BED

Geschreven door:
Maarten Fieret, 25 april 2016

In bed nog eventjes een leveltje Candy Crush spelen of een woordje Wordfeud leggen. De verslavende lichtbakens – smartphones, tablets, E-readers – zijn niet meer weg te denken uit de slaapkamer.
Maar de felle, blauwe schermen zijn allesbehalve bevorderend voor de nachtrust.

Apple bracht vorige maand een gratis update uit van iOS 9.3, het besturingssysteem voor iPhone en iPad. Dergelijke updates brengen telkens nieuwe functies met zich mee, zoals nieuwe gezondheidsapps en betere beveiliging. De meest interessante toevoeging is dit keer de ‘night shift’-functie. Want zoals Apple zelf schrijft: ‘iOS 9.3 kan je zelfs helpen een goede nachtrust te krijgen’. Het populaire computerprogramma f.lux en verschillende Android-apps beweren hetzelfde.
De nieuwe night shift-functie werkt zo: zodra de zon ondergaat, wordt het normale blauwige licht van het scherm van de iPhone of iPad vervangen door een zachtere kleur. Effectief krijgt het scherm een rozige gloed die de ogen minder prikkelt en voor een betere nachtrust zou moeten zorgen. Uit verschillende onderzoeken is gebleken dat het gebruik van de blauwe schermen voor het slapengaan een negatief effect heeft: je valt er later door in slaap en
bent de volgende morgen minder alert. Dat heeft alles te maken met onze biologische klok, legt slaapwetenschapper Marijke Gordijn uit. Gordijn is als onderzoeker humane chronobiologie verbonden aan de Rijksuniversiteit Groningen en is directeur van het bedrijf Chrono@Work. Ze onderzoekt en
adviseert over de biologische klok van de mens. ,,Die inwendige klok vertelt je hoe laat het is en zorgt daarmee dat allerlei ritmes goed zijn aangepast aan de 24-uurs omgeving”, aldus Gordijn. Die inwendige klok regelt dus onder meer onze slaap.

EFFECTEN
Volgens Gordijn heeft schermgebruik voor het slapen gaan twee belangrijke effecten. ,,Het eerst effect is een activerende. Het meest slaaphygiënisch, zoals je dat noemt, is om de dag af te bouwen en ’s avonds niet al te activerende dingen meer te doen. Dus als je steeds moet reageren op berichtjes of als je een enerverend spelletje doet, raak je weer geactiveerd.”Het tweede effect komt door het licht van de schermen. Volgens Gordijn is de afbouw van licht in de avond in het algemeen belangrijk om makkelijk in slaap te vallen, maar speelt blauw licht een extra belangrijke rol. Blauw licht onderdrukt namelijk de aanmaak van melatonine, een stofje dat ons lichaam vertelt wanneer het nacht is. ,,Het vertelt je lichaam effectief de optimale tijd om te gaan slapen”, aldus Gordijn. Wordt de aanmaak onderdrukt, dan verschuift de biologische klok en komt de neiging om te gaan slapen later. ,,In de ogen hebben we niet alleen receptoren om te kijken en kleuren te zien. Sinds een jaar of vijftien weten we dat er ook een andere cel in het oog zit, die specifiek informatie doorgeeft naar de biologische klok. Die cel is vooral gevoelig voor blauw licht.”,,Vooral jongere mensen hebben een biologische klok die ervoor zorgt dat ze wat later willen gaan slapen en ook later wakker worden. Die jongerenklok moet daarom steeds een beetje worden bijgesteld.” Voor jonge mensen is het daarom extra belangrijk
om veel licht in de ochtend te krijgen, waardoor de klok naar een eerder tijdstip
verschuift, en weinig licht in de avond. Veel avondlicht stimuleert het lichaam om het juist later te maken. Vervolgens is de neiging ook groot om in de ochtend de ogen en gordijnen langer dicht te houden.

FILTER
Aan de Rijksuniversiteit Groningen worden de effecten onderzocht van blauw lichtblokkerende brillen, wat in feite hetzelfde effect geeft als de schermfilters die Apple en andere partijen bieden. Volgens Gordijn lijkt het er inderdaad op dat zo’n filter een positief effect heeft en de biologische klok dus minder last ondervindt van het licht. Met een filter hoeven de schermen derhalve niet geheel te worden verbannen uit de slaapkamer. ,,Als je verder geen slaapproblemen hebt, denk ik persoonlijk dat niet al te activerend VEEL LICHT IN DE OCHTEND,
WEINIG LICHT IN DE AVOND gebruik van smartphones of tablets niet geheel hoeft te worden vermeden. Het is dan wel belangrijk om een lage lichtintensiteit
te gebruiken en in de morgen voldoende licht te krijgen.”Wanneer iemand toch elke nacht de smartphone zonder filter gebruikt en wel op tijd uit bed moet, riskeert hij slaaptekort. Dat brengt allerlei gezondheidsrisico’s op lange termijn met zich mee. ,,De negatieve invloed van langdurig chronisch slaaptekort op de gezondheid wordt steeds duidelijker.” Een vast ritme met voldoende slaap, veel licht in de ochtend en weinig licht in de avond is essentieel om dat te voorkomen, concludeert Gordijn. Op die manier voorkom je dat je biologische klok verschuift en slaap je het makkelijkst en prettigst.

Niet voor alle versies
De ‘night shift’-modus is niet beschikbaar voor alle iPads en iPhones. Zo is de modus niet aanwezig op de iPhone 5 of ouder en ook zijn uitgesloten de iPad 4 (en ouder) en de eerste generatie iPad Mini.

Geen melatonine
Melatonine, het stofje dat ons vertelt dat het nacht is, kan bij de drogist worden
gekocht, maar werkt geregeld averechts. Melatonine kan volgens slaapwetenschapper Marijke Gordijn je biologische klok juist nog verder verschuiven, afhankelijk van het tijdstip waarop je de pilletjes neemt. „Normaal
gesproken, als je je inwendige klok niet hoeft te verschuiven, hoef je geen
melatonine te slikken om beter te slapen.”

Tekst: Alwin Wubs
Bron: Dagblad van het Noorden 23 april 2016

Meer informatie op: http://www.cube050.nl/ondernemers/36/chrono-work

Wilt u nog meer blogberichten lezen? Ga dan naar de pagina Nieuws.